Danıştay Hakimlerin Üstünün Aranmasını Öngören Düzenleyici İşlemi İptal Etti - 24/09/2023

Danıştay, Hakim Aykut Resuloğlu'nun tüm yolcular gibi hakim, savcı ve avukatların da havaalanlarında arama yapılmamasını istemeleri halinde uçağa kabul edilmeyecekleri kuralının hakimler bakımından iptali istemiyle açılan davada,  dava konusu kuralın hukuka uygunluğunun bulunmadığına dikkat çekerek, dava konusu düzenleyici işlemin yalnızca "hakimler" yönünden iptaline karar verdi.

Davacının, dava dilekçesinde, “Havaalanı gibi yerlerin önemine istinaden dahi olsa hakim ve savcıların üzerlerinin aranmasının mümkün olmadığı, hakim ve savcının suç işlemesi halinde dahi kolluğun arama yetkisi sınırlı iken suçun işlenmesinin önlenmesi amacıyla üzerlerinin aranmasının hukuka aykırı olacağı, arama gibi temel hak ve hürriyete sınırlama getiren eylem ve işlemin Anayasa’nın 13. maddesi gereğince kanunla düzenlenmesi gerektiği”ni belirterek havaalanlarında arama/tarama işleminin Anayasa’da yer alan hakimlik teminatı ilkesine aykırı olduğunu ileri sürdü.

Davalı Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, savunmasında, Hakimler ve Savcılar Kanunu’nda hakim ve savcıların üzerlerinin aranamayacağına ilişkin hükmün uluslararası standartlarla uyumlu olmadığını, ayrıca bu yasağın hakim ve savcıların suç isnadı altında bulunduğu durumlarda, dolayısıyla “adli aramalar”da geçerli olduğunu, havaalanları güvenlik kontrol noktalarında yapılan aramaların yakın bir tehlikenin önlenmesi amacıyla yapılan “önleme araması” niteliğinde olduğunu, önleme aramalarında böyle bir yasağın söz konusu olmayacağını belirtti. Bakanlık, hakim ve savcıların arama yapılmasını istememeleri halinde, rızaları dışında arama yapılamayacağını ancak bu durumda güvenlik kapılarından geçirilmeyerek hava aracına alınmamaları gerektiğine dikkat çekerek dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürerek davanın reddini istedi.

Dosyayı inceleyen Danıştay 10. Dairesi, hakim ve savcıların üstlerinin ve eşyalarının elle aranması, açık bir kanun hükmü olmadığı sürece, ancak ağır ceza mahkemesinin görevine giren suçüstü halleri ile aramaya bizzat izin vermeleri halinde mümkün olduğunu, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğünün diğer tüm yolcular gibi hakim ve savcı unvanlarına sahip kişilerin arama/tarama yapılmasını istememeleri halinde uçağa kabul edilmeyecekleri yolunda kural getiren “Hakim savcıların taranması” konulu genel yazısında hukuka uygunluk bulunmadığını, dava konusu düzenleyici işlemin yalnızca “hakimler” yönünden iptaline karar verdi.