Ülke Çapında Koronavirüs (Covid-19)` E Karşı Alınan Karantina Önlemine Uymamanın İdari Ve Cezai Yaptırımları

Çin’in Wuhan kentinden henüz net bir şekilde oluşum sebebi belirlenemeyen Covid-19 isimli virüs; yeni tip Koronavirüs ismiyle tüm dünyayı etkisi altına alan salgın bir hastalık modeli haline geldi. Öncelikli olarak belirtilen şehirde başlayan virüs çok zaman geçmeden Amerika, Avrupa, Asya ve diğer kıtalarda da yer alan tüm ülkelerde etkisini gösterdi. Hızlı bir şekilde insandan insana temas, vücuttan çıkan su damlacıkları şeklinde bulaşarak aylar içerisinde dünya genelinde bir milyon vakanın oluşmasına sebep oldu.

Ülkemizde ilk olarak 11 Mart 2020 tarihinde vaka görüldüğü bildirildi. Ardından günler geçtikçe çok hızlı bir şekilde yayılan virüs çok zaman geçmeden tüm ülkeyi esir altına aldı. Öldürücü ve bulaşıcı olan bu virüsten insanların korunması için ülke çapında büyük önlemler alındığı gibi önlemlere uymayanlara da hem idari hem adli yaptırımlar uygulanmasına karar verildi. Tedbirler öncelikli olarak insanlar arası teması en aza indirmek düşüncesiyle getirildi. Bu kapsamda kalabalık ortamların yoğunluğunun azaltılması gibi önlemler alındı. 

Önlemlere örnek olarak mahkemelerde yapılan duruşmalar ertelendi, mahkemeler kapsamında icra dairesinde yapılan işlemler durduruldu, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda belirli bir süreliğine eğitime uzaktan eğitim olarak devam edilmesine karar verildi, YÖK’e bağlı üniversitelerde ise ikinci dönem olarak bilinen bahar dönemi tamamen uzaktan eğitim yapılması şeklinde kararlaştırıldı, şehirlerarası ulaşıma önce kısıtlama getirildi daha sonrasında tamamen yasaklandı, kalabalık ortamlarda maske takmak zorunluluğu getirildi, belirli yaş aralığında bulunan insanlara dışarı çıkma yasağı getirilmesi gibi karantina kapsamında birçok önlem alındı. Evde Kal Türkiye çağrısıyla teması en aza indirmek için önlemler alındı ve bu önlemlere uymayanlara idari ve adli yaptırımlar uygulanmasına karar verildi.

1.Diyanet İşleri Başkanlığı Koronavirüsün yayılma tehlikesine karşı alınan önlemlerin zafiyete uğramaması için cuma günü ve kandil gecesi camilerin kapatılacağını açıkladı.

Diyanet İşleri Başkanlığı camilerde vakit namazlarının cemaatle kılınmasına bir süreliğine ara verileceğini duyurdu.

Buna rağmen bu yasakta ısrar edenler uyarılacak, tekrarı durumunda Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

2.İçkili-içkisiz tüm lokanta ve restoranlar ile pastane ve benzeri işyerleri, sadece paket servis, gel-al benzeri şekilde, müşterilerin oturmasına müsaade etmeden hizmet verecek.

Zabıta memurları tarafından müşterilere açık olan pastane, restoran şeklindeki iş yerlerine 387 TL para cezası uygulanacak. Gerekli durumlarda polis ile gidilecek. Cezai işleme rağmen yasağa uyulmazsa, yeniden para cezası kesilecek.

-Berber, güzellik salonu ve kuaförlerin faaliyetleri ikinci bir duyuruya kadar durduruldu.

Kamu sağlığı için kapalı olması gereken berber, güzellik salonu ve kuaförler faaliyetlerini sürdürürse, Zabıta tarafından 387 TL para cezası verilecek. Yasak ikinci kez çiğnenirse, yeniden para cezası uygulanacak.

3.Tarım ve Orman Bakanlığı, park ve mesire alanlarında piknik ve mangalın yapılmasının yasaklandığını açıkladı.

İllerde oluşturulan ve oluşturulmasına Cumhurbaşkanı tarafından karar verilen pandemi kurullarınca sahil, park ve bahçelerde piknik ve mangaldan ziyade spor yapılması, balık tutulması ve kalabalık halinde bulunulması da yasaklar kapsamına alındı. Söz konusu yasak şu an için sadece hafta sonları uygulanmakta ancak İl Pandemi Kurullarınca hafta içi de aynı tedbirlerin uygulanmasına karar verilebilecek.

Yasağa rağmen park ve sahillerde piknik yapan ya da mangal yakanlara önce Zabıta tarafından uyarıda bulunulacak. Ardından Kabahatler Kanununa göre, emre aykırı davranışta bulunanlara 387 TL para cezası uygulanacak. Gerekli durumlarda polis ile gidilecek. Aynı suçu işlerse ikinci defa ceza uygulanabiliyor. Ceza miktarı kabahate göre değişiklik gösteriyor.

4.65 yaş ve üstü ile kronik rahatsızlığı olan kişilerin evlerinden dışarı çıkmaları sınırlandırıldı. Yasak ilk açıklandığında yaş kapsamı olarak sadece 65 yaş ve üzerini kapsamaktaydı. Ancak koronavirüse karşı oluşturulan Bilim Kurulu tavsiyesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 03.04.2020 tarihinde ‘’ sokağa çıkma yasağı’’na 01.01.2020 tarihi sonrası doğumlularda eklendi. 

Genel ifadeyle 65 yaş ve üzeri, 20 yaş ve altı ile kronik rahatsızlığı bulunanların hastane raporuyla bu durumun tevsik edilmesi halinde dışarı çıkmaları temasın ve sirkülasyonun azaltılması maksadıyla yasaklandı.

Bu yasağa uymayarak sokağa çıkan 65 yaş ve üstü, 20 yaş ve altı ile kronik rahatsızlığı bulunanlara 3 bin 150 TL para cezası uygulanacak veya TCK'nın 195. maddesine göre suç duyurusunda bulunulacak.

TCK 195 Bulaşıcı Hastalıklara İlişkin Tedbirlere Aykırı Davranma

Madde 195- (1) Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi, iki aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Madde metninden de anlaşılacağı üzere söz konusu tedbirlere uymayanlar hakkında iki aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilmekte.

5.Kalabalığın ve insanlar arası temasın önlenmesi ile insanlar arası mesafenin sosyal mesafe adı verilen bir metre uzaklığa ulaşması kapsamında asker uğurlamalarına da cezalar getirildi. 

Vatandaşların kalabalık gruplar halinde bir araya geldiği asker eğlenceleri yasaklandı.

Uyarılara rağmen yasaklara uymayanlara Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

6.Futbol, hentbol, voleybol ve basketbol liglerinin tamamı ertelendi. Türkiye Jokey Kulübü tarafından düzenlenen At Yarışları ertelendi.

İhbar ya da tespit halinde at yarışı bayileri açık olması halinde, Zabıta tarafından para cezası uygulanacak.

Zabıta tarafından 387 TL para cezası uygulaması, Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

7.Tiyatro, sinema, konser salonu, düğün salonu, içkili lokanta, kafe, gazino, birahane, taverna, kahvehane, kıraathane, kafeterya, kır bahçesi, nargile kafe, internet kafe, oyun salonları, kapalı çocuk oyun alanları, çay bahçesi, dernek lokalleri, lunapark, yüzme havuzu, hamam, sauna, kaplıca, masaj salonu, SPA ve spor merkezleri kapatıldı.

Zabıta tarafından 387 TL para cezası uygulaması, Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak. Yasağa uymamakta direnen dükkanlar ise mühürlenecektir.

8.Askerlerin çarşı izinleri geçici süreyle askıya alındı.

Yine bu yasağa uymayanlara da 3 bin 150 TL para cezası ya da 392 TL para cezası uygulanacak.

9.Kamu görevlilerine yurt dışı yasağı getirildi.

Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

10.Şehirlerarası seyahatler bundan böyle valilik iznine bağlanmıştır.

Yaptırım ve uygulaması derhal uygulamaya geçerken örnekle açıklamak gerekirse Gaziantep ilimize İstanbul’dan giden bir yolcu otobüsü Gaziantep girişinde durduruldu ve yolcuların her birine 3 bin 150 TL para cezası uygulanırken ulaşımda kullanılan otobüse ise kolluk ekiplerince bağlama işlemi uygulandı. Şehirlerarası yolculuk otobüs, demir, deniz ve hava yolu olarak sadece seyahat izin belgesi ile mümkündü. Söz konusu durum uygulamadayken şahsi araçla şehirlerarası geçişler yapılmakta ancak sürücülerin yanında bulunan yolcular sürücünün birince dereceden akrabası değil ise o araca korsan taksi muamelesi yapılmaktaydı. 

Seyahat izin belgesi alınabilmesi için de belirli şartlar vardı. Söz konusu şartlar; Birinci dereceden yakını olan kişinin vefatı veya ağır hastalığı olan, son on beş gün içinde gelen kalacak yeri bulunmayan vatandaşlar valiliklerden izin belgesi alarak şehirler arası yolculuk yapabilmekteydi.

Söz konusu yasağın kapsamı 03.04.2020 tarihinde Cumhurbaşkanı tarafından yapılan açıklamayla tamamen genişletildi. 

Büyükşehir statüsündeki 30 ilimiz  ile Zonguldak il sınırlarından kara, hava ve deniz yolu ile (toplu ulaşım aracı, özel araç ve yaya vb.) yapılacak tüm giriş/çıkışlar 03 Nisan 2020 Cuma günü saat 24.00’den itibaren 15 günlük bir süre için geçici olarak durdurulacaktır. 

Sadece belirli şartlarda izin verilen bu yasağa İçişleri Bakanlığı sitesinden ulaşılabilmesi mümkün. İzin verilen durumlara kısa örnek vermek gerekirse gıda, ilaç ve temizlik malzemesi gibi zorunlu ihtiyaç malzemeleri nakli ile İçişleri Bakanlığı Genelgesinde   belirtilen sektörlerin lojistik araçları dışında giriş çıkış yapılamayacaktır. Ülke içinde yük ve izinli yolcu taşımacılığı yapanlar ile uluslararası yük taşımacılığı yapan araçların bu şehirlerden transit geçişleri ise devam edecek.

11.Ülke çapında uygulanacak tedbirlerden bir diğeri ise İl ve ilçelerimizde pazar yeri, market ve toplu olarak çalışılan işyerlerine vatandaşlarımız ve çalışanlar maske ile gireceklerdir. Maske takma zorunluluğu pazarlarda satıcılar için de geçerli olacaktır. 

Bu kapsamda vatandaşlara maske dağıtımı gerçekleştirilecektir. İl Pandemi Kurullarınca bu tedbire ek olarak tedbirler alınması mümkün olmaktadır. Örneğin İstanbul ilimizde alınan tedbire göre otobüslere maskesiz binilmesi tamamen yasak hale getirilmiş bulunmaktadır. 

Söz konusu tedbire uymayan, uyarılara rağmen uymamakta direnen vatandaşlara yine Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

12.İl ve ilçelerimizde meydanlarda sokak ve caddelerde; vatandaşların sosyal mesafeyi gözetmeden toplu olarak yürümelerine veya bulunmalarına izin verilmeyecek, yan yana yürüyen vatandaşlarımızın ise yine sosyal mesafeyi gözeterek yürümelerine dikkat çekilecektir. Aynı kapsamda toplu olarak çalışılan işyerlerinde de mesafe gözetilerek maske takılarak çalışılması zorunlu hale getirilmiştir.

Tedbire uymayan, uyarılara rağmen uymamakta direnen vatandaşlara yine Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası ya da Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası uygulanacak.

Özet olarak; Genel manada alınan tedbirler yukarıda belirtilmiş olup alınmak istenen önlem vatandaşlar arasında teması azaltmak bu kapsamda etkileşimin azaltılması ile virüsün yayılma hızını en aza indirerek kontrol altına alabilmektir. 

Uygulanan yasaklar ise yukarıda açıklanmış olmakla genel olarak öncelikle uyarı, uyarıyı dinlemeyenler veyahut uymayanlara Kabahatler Kanunu'nun 32. maddesine göre 392 TL para cezası ya da Hıfzıssıhha Kanunu 282. maddesine göre 3 bin 150 TL para cezası uygulanacaktır. İlgili tedbire göre yasağa uymayan kapalı olması gereken bir işletme ise mühürleme işlemi, bir araç ise bağlama işlemi uygulanacaktır. Uygulanacak bir diğer yaptırım ise Türk Ceza Kanunu Madde 195 olup hakkında suç duyurusunda bulunulan vatandaşlara iki aydan bir yıla kadar hapis cezası verilebilecektir.